یکی از حوزه‌های تأثیرگذار در دوران هشت سال دفاع مقدس، دانشگاه و کمیت و کیفیت نقش‌آفرینی دانشگاهیان در این دوران بوده است. برخورداری نیروهای رزمنده از چنین پشتوانه‌ای آثار و پیامدهای به‌خصوصی در نحوۀ پیشبرد و مدیریت جنگ می‌تواند داشته باشد. از آنجا که دانشگاه به‌عنوان یکی از مراکز اصلی ایجاد حرکت و شکل‌دهی به تصورات و باورهای افکار عمومی هر جامعه‌ای بوده و هست و همچنین با توجه به اینکه تحصیل‌کردگان و دانشگاهیان نیز کنار سایر مردم در پیروزی انقلاب اسلامی مردم ایران و پیشبرد اهداف آن نقش داشته‌اند، لذا بررسی نگرش و شیوۀ مشارکت این نیروها در جنگ تحمیلی که مهم‌ترین چالش پس از پیروزی انقلاب تا آن مقطع بود و تمامیت ارضی کشور را نشانه رفته بود، بسیار مهم و حائز اهمیت است. حضور اقشار دانشگاهی در عرصۀ جنگ تحمیلی در شرایطی بود که دانشگاه‌ها و مراکز علمی کشور با توجه به اهمیت و جایگاه حساس خود در جبهه مستقیم نبرد فرهنگی و فکری با دشمنان قرار داشتند و گروه‌های مختلف با هدف بریدن انقلاب از پشتوانۀ فرهنگی و اعتقادی لازم، دانشگاه‌ها را مورد هجمۀ سنگین خود قرار داده بودند. بررسی این موضوع که دانشگاهیان در چنین شرایطی چه جهتی را پیش گرفته‌اند و چگونه در صحنۀ دفاع مقدس نقش‌آفرینی داشته‌اند، دارای اهمیت بسزایی است. در این میان و بعد از گذشت ۳۰ سال از پایان جنگ تحمیلی، نکته مهم‌تر این است که فارغ از فضای نظامی و وقایعی که در صحنۀ عملیاتی و نظامی دفاع مقدس اتفاق افتاده است و با رویکردی جامعه‌شناسانه و مبتنی بر تحلیل کیفی، میزان و چگونگی نقش‌آفرینی قشر دانشگاهی کشور را در صحنۀ دفاع مقدس بررسی و ارزیابی کنیم و افزون بر آن بتوانیم تلاشی در راستای ثبت، تبیین و روایت نقش‌آفرینی‌ها و کنش‌گری‌های این قشر داشته باشیم و کمیت و کیفیت حضور مردمی و خودجوش جوانان دانشگاهی را در مهم‌ترین موضوع و چالش کشور فهم کنیم.
زهرا ظرفچی
ثبت ديدگاه