اولین بار نام شهید محسن وزوایی را در فیلم ایستاده در غبار شنیدم. بعد از دیدن آن فیلم، محسن در ذهنم جوان شجاع انقلابی شد که هیچ مانعی در برابر خواسته‌های او نبود و سر نترسی داشت؛ همین ویژگی شاخص او باعث شد در ذهن من به‌عنوان یک شخصیت متمایز فراموش نشود تا اینکه حوالی سال ۱۳۹۸ متوجه شدم خانم فائضه غفارحدادی کتابی با محوریت همین شهید منتشر کرده است. کتاب را بی‌معطلی تهیه کردم و خواندم و بعد از خواندن آن کتاب، دیگر محسن وزوایی را به دلاور روزهای سخت کردستان می‌شناسم.
محسن در یک خانواده مذهبی در تهران متولد شد. سال ۱۳۵۷در دانشگاه شریف قبول می‌شود. او می‌توانست مانند خیلی از جوان‌های قبل انقلاب در پیِ پول و شهرت باشد اما در کشاکش روزهای انقلاب، او هم به خیل انقلابیون می‌پیوندد و بعدتر از سردمداران فتح سفارت آمریکا می‌شود. راستش فتح سفارت به این سادگی‌ها هم نبوده و اگر بخواهم به همین نیم‌جمله کفایت کنم بی‌انصافی در حق داستان است، زیرا محسن روند طولانی را برای فتح سفارت طی کرده است. او با همفکرهایش دائم به بحث و گفتگو می‌پرداختند تا در نهایت برنامه‌ای برای فتح سفارت ترتیب دادند و آن را تسخیر کردند.
تا آن زمان بیشتر کتاب‌هایی که با موضوع دفاع مقدس خوانده بودم، با محوریت جبهه‌های جنوب بود اما شهید وزوایی بیشتر در جبهه‌های کردستان حضور داشته؛ به‌همین دلیل فضای کتاب بیشتر روایتگر جبهۀ غرب است و این روایتگری بسیاردقیق و مفصل صورت گرفته، به‌طوری که بعد از خواندن این کتاب یک تصویر خوب و نسبتاً جامع از فرماندهان و عملیات‌های جبهۀ غرب برایتان شکل می‌گیرد. البته بار اولی که محسن به غرب می‌رود بعد از فرمانی است که امام در خصوص جهادسازندگی می‌دهد و محسن به خرم آباد می‌رود و درد فقر و محرومیت مردم را از نزدیک لمس می‌کند. او هرگز فکر نمی‌کرد چند سال بعد در سمت فرماندهی به غرب اعزام شود و در آنجا چندین عملیات را راهبری کند.
با یک نگاه اجمالی به کتاب‌هایی که در حوزۀ خاطرات دفاع مقدس نوشته شده است می‌توان این نتیجه را گرفت که بیشتر این کتاب‌ها ترکیبی از خاطرات از زبان خانواده و دوستان است یعنی صرفاً در خصوص سوژه مصاحبه گرفته می‌شود و همان مصاحبات با یک ویرایش جزئی منتشر یا در بهترین حالت بازنویسی می‌شود. کتاب یک محسن عزیز از معدود کتاب‌هایی است که به شیوه‌های قبلی نوشته نشده است. این کتاب مستند روایی است و نویسنده در یک پژوهش گسترده تمام خاطرات شهید محسن وزوایی را از زبان دوستان، آشنایان و خانواده جمع و پس از تدوین، آن را به قلم خود روایت کرده است. رعایت ترتیب توالی تاریخی زندگی شهید و همین‌طور روایت کردن جنبه‌های شخصی و خانوادگی زندگی او به همراه جنگ و جبهه از ویژگی‌های خوب این کتاب است. نقطۀ تمایز دیگر این کتاب، وجود نامه‌هایی است که خود شهید برای خانوادۀ خود نوشته و به حسب زمان ارسال نامه، عین آن وسط متن کتاب آورده شده است که البته چون بخشی از متن کتاب از همین متن‌های نامه‌های ارسالی است، کمی محتوا تکراری می‌شود و باعث می‌شود حوصله‌تان کمی سر برود. در مجموع این کتاب یکی از بهترین کتاب‌هایی است که در حوزۀ خاطرات فرماندهان دفاع مقدس نوشته شده است و اگر دنبال یک کتاب مستند داستانی می‌گردید، این یکی از بهترین کتاب‌ها است.
زهرا ظرفچی
ثبت ديدگاه