آیین رونمایی از کتاب «بچه های قرن پانزدهم»؛ ماجرای شکل‌گیری طرح خدمت‌رسانی به مناطق محروم دانشگاه تهران در تالار امیرحسین فردی حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی برگزار گردید.

بنابراین گزارش، در این برنامه، ‌جلیل بشارتی (معاون اسبق دفتر مناطق محروم ریاست جمهوری)،‌ صادق مفرد (معاون عملیات جهادی بسیج دانشجویی) همراه با راویان و پژوهشگران این کتاب در حوزه هنری گرد هم آمدند.

ماجرای این کتاب که در ۲۱۰ صفحه منتشر شده است روایت سازماندهی یک حرکت جمعی توسط دانشجویان دانشگاه تهران است که در سال مزین به نام خدمت رسانی همت کرده و به مناطق محروم می‌روند.

گفتنی است کتاب بچه های قرن پانزدهم به همت موسسه تاریخ شفاهی روایت و با تلاش پژوهشگران این عرصه که با اتکا به مصاحبه‌ها و روایت‌های شفاهی، محتوای کتاب را تالیف کرده‌اند،‌ چاپ و رونمایی شد.

در این مراسم جلیل بشارتی،‌ صادق مفرد،‌ صفیه محبی‌تبار،‌ محمدصادق مراسلی،‌ امیر امیری‌فر،‌ آقایان پیری و مفیدی به ایراد سخن پرداختند.

در پایان سخنرانان و میهمانان ویژۀ این مراسم با امضای یادبودی، بوم رونمایی از این کتاب را امضا کردند.

 

آقای پیری

پیری، از فعالان جهادی دانشگاه تهران و از موسسین کانون خدمت رسانی دانشگاه تهران درمراسم رونمایی از کتاب «بچه‌های قرن پانزدهم» که درحوزۀ هنری سازمان تبلیغات اسلامی برگزار شد گفت: هر کسی به اندازۀ ظرفیت خودش سعی کرده در مسیرجهادی گام بردارد و همچنان این مسیر ادامه دارد. تمام خاطرات جهادی در دورانی خلاصه می‌شود که تفکرات و شجاعت حضور در این اردو‌ها را داشتیم واین موضوع برای همان موقعی است که در این اردو‌ها فعالیت می‌کردیم. حس می‌کنم که از این فضا فاصله گرفتم و دیگر آن شخص نیستم.

پیری اضافه کرد: گروه‌های جهادی نباید از حالت مردمی بودن خارج و به سیستم تبدیل شوند. دولت خودش وظیفۀ کامل برای رفع محرومیت در چارچوب ساختار‌هایی که تعریف شده دارد و قوانین متعددی برای این موضوع تصویب شده است. روحیۀ مطالبه‌گری باید باشد، اما نباید به‌ دنبال دولتی کردن اردوهای جهادی باشیم بلکه حرکت جهادی باید مردمی باقی بماند.

وی یادآور شد: ماهیت حرکت جهادی مردمی بودن است. اگر سیستم و ساختار به آن بدهیم خلاف ذات آن حرکت کردیم و باید در جهت مردمی بودن این ساختار و حفظ این روحیه و مردمی نگه داشتن این جریان تلاش کنیم.

آقای بشارتی

جلیل بشارتی، معاون اسبق دفتر مناطق محروم ریاست جمهوری گفت: وقتی حضور جوانان در اردو‌های جهادی را می‌بینیم یاد اوایل انقلاب می‌افتیم که دوران جهاد سازندگی و شروع انقلاب بود. سه حرکت جمع دانشجویان و جوانان و گروه‌های دانشجویی و بسیج دانشجویی داشتند که یکی پیروزی انقلاب بود که همه مردم حضور داشتند و جوانان نسل اول در آن زمان شکل گرفتند و انرژی خودشان را از انقلاب گرفتند.

وی افزود: اردو‌های جهادی که شکل گرفت روحیه و انرژی دانشجویان و جوانان مضاعف شد. البته امکانات الآن خوب شده، اوایل انقلاب امکانات خاصی نداشتیم با پول توجیبی، وانت کرایه می‌کردیم و بچه‌ها را راهی اردوی جهادی می‌کردیم.

بشارتی اضافه کرد: فضای اردو‌های جهادی خیلی تغییر کرده، بسیاری از جوانان اقبال حضور در این اردو‌ها را دارند. وقتی جهاد سازندگی تاسیس شد با تاکیدات امام خمینی بخشی از امکاناتی قرار شد در اختیار جهادگران گذاشته شود که دولت بخشنامه کرده بود که ماشین‌های فرسوده که مورد استفاده قرار نمی‌گیرد به گروه‌های جهادی بدهید، که ما گفتیم ما می‌خواهیم به جاده‌های روستایی برویم و نیاز به ماشینی داریم که بتوانیم حداقل دو یا سه بار مسیر را طی کنیم سرانجام یک ماشین به گروه ما دادند که به سختی روشن و در مسیر خراب شد. با این وضعیت ما به اردو‌های جهادی می‌رفتیم.

وی ادامه داد: کار‌های دست جمعی را آغاز کردیم و برای اولین بار به کمک کشاورز‌ها رفتیم که همه نوع قشری از افراد جامعه در این اردو‌ها شرکت می‌کردند و اداره این اردو‌ها به دست جوانان بود.

بشارتی اضافه کرد: علاوه‌بر اردو‌های موقت، اردو‌های سه یا چهار ماهه هم برگزار می‌شد. کتابی که در خصوص گروه جهادی دانشگاه تهران نوشتند موضوع آن این است، نامه‌ای این گروه جهادی سال ۸۲ به رهبر انقلاب نوشتند که به گروه جهادی آن‌ها کمک شود  که در نهایت، کمک به این گروه به بنده محول شد.

وی یادآور شد: باید حرکت‌های جهادی را در سطح لایه‌های بالاتر ادامه دهیم، به این‌ها قانع نباشیم. یکی از این‌ها اردو‌های جهاد علمی است که رهبر انقلاب تاکید کردند و باید نهاد‌های دانشگاهی روی آخرین پیشرفت‌های علمی دنیا مسلط باشند و اردو‌های انتقال پیشرفت و علم را داشته باشیم.

بشارتی خاطرنشان کرد: یکی هم مشارکت مردم است که مشارکت باید نوع آن تغییر کند. مشارکت فقط پول نیست بلکه مشارکت فکری، نرم افزاری و سایر موارد است. گام دوم انقلاب مسیر راه برای بسیج دانشجویی است و اگر این‌گونه اقدامات ادامه پیدا کند می‌توانیم حضور جوانان را در مناطق محروم توسعه بدهیم.

 

صادق مفرد

صادق مفرد، معاونت جهادی بسیج دانشجویی در مراسم رونمایی از کتاب بچه های قرن پانزدهم که عصر امروز در حوزۀ هنری برگزار شد گفت: دانشگاه تهران جزء اولین گروه‌های جهادی در سه حوزه است. اولاً جزء اولین گروه جهادی در صف بسیج دانشجویی که در سال‌های ۸۱ و ۸۲ است عدد و رقم گروه‌های جهادی به ۲ هزار و ۳۰ در دانشگاه‌ها رسیده که فعالیت می‌کنند. کمتر دانشگاهی در کشور است که از این نعمت برخوردار نباشد.
وی افزود: دانشگاه تهران، صنعتی اصفهان و دانشگاه بقیه‌الله جزء اولین دانشگاه‌هایی بودند که گروه جهادی تشکیل دادند. شکل‌گیری جهاد سازندگی از دل دانشگاه‌ها بود و دانشگاه‌ها پراکندگی اردو‌های جهادی را جمع‌آوری و تثبیت کردند.
مفرد اضافه کرد: دانشگاه تهران همچنین در کار حرفه‌ای جهادی نیز جزء اولین دانشگاه‌ها است، ورود پژوهشی در مناطق محروم داشتند که به یک بلوغی رسیدند که کار حرفه‌ای جهادی از همین جنس است.
معاون جهادی بسیج دانشجویی اضافه کرد: حدود ۱۲ کتاب خاطرات جهادی داریم. جهادگران باید روایت کنند و صرفاً خاطره‌گویی نباشد. ما اعلام آمادگی می‌کنیم با مجموعه تاریخ شفاهی روایت اتفاقات جهادی را در روز‌های آغازین به‌صورت پروژه داشته باشیم.
وی ادامه داد: فرهنگ جهادی به کشور‌های دیگر هم سرایت کرده است. هدف فقط محرومیت‌زدایی نیست و باید به حل مسائل کشور بپردازیم. مهم‌ترین میوۀ جهادی امید دادن به مناطق محروم است.
مفرد یادآور شد: قوی‌ترین گروه‌های جهادی گروه‌هایی هستند که می‌توانند جامعۀ مخاطب بیشتری را درگیر خدمت‌رسانی کنند.

خانم صفیه محبی تبار

گزیدۀ سخنرانی خانم دکتر محبی‌تبار، از دانشجویان جهادگر اسبق دانشگاه تهران و موسس طرح خدمت‌رسانی به مناطق محروم بسیج دانشجویی دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران در مراسم رونمایی از کتاب:

ما تلاش کردیم از ابتدای شروع اردوهای جهادی همه‌چیز ثبت شود. حتی زمان اولین تماس‌هایمان هم ثبت شده و در یک دفترچه جمع‌آوری شده‌اند.

همیشه اعتقادم بر این بوده که اردوهای جهادی به دو علت ماندگار شده. یک علت آن بود که در زمان خودش و در راستای اطاعت از فرمان ولی‌امر صورت گرفت و اینکه این‌کار به اسم یک کار دولتی نبود. ما به موسسات و سازمان‌های مختلف که می‌رفتیم، مطالبه‌ای از دولت اصلاحات داشتیم که یک فکری برای مناطق محروم انجام بشود و بحمدالله تاثیرش را گذاشت.

دومین علت اخلاص بچه‌هاست. ما این اخلاص را در اردوی اول خیلی واضح و پررنگ می‌دیدیم. در اردوی اول اصلاً امکانات مادی خاصی نداشتیم. ماشین نبود، محل اسکان هماهنگ نشده بود و… اما با این حال هیچ‌کدام از بچه‌ها کج‌خلقی نکردند‌. اگر شما هیچ چیزی هم نداشته باشید و بخواهید برای خدا کاری انجام بدهید، قطعاً خداوند اسباب آن کار را هم فراهم می‌کند.

 

آقای مفیدی

گزیدۀ سخنرانی آقای مفیدی، از دانشجویان جهادگر اسبق دانشگاه تهران در مراسم رونمایی از کتاب:

شاکلۀ شکل گرفتن طرح خدمت‌رسانی در راستای سخنان حضرت آقا بود. همان سالی که ایشان آن سال (سال۱۳۸۲) را سال خدمتگذاری نام‌گذاری کردند و نامِ این اردوها هم برگرفته از همان است و بعدها نیز کلمه‌ی مستضعفین به آن اضافه شد. جرقۀ اول این طرح‌ها با حضور پررنگ خواهران زده شد و شروع این طرح‌ها توسط خانم‌ها رقم خورد. سال‌های اول با چالش نیروی انسانی روبه‌رو بودیم اما سال‌های بعد خیر. مدیریت طرح در سال‌های اول سخت بود و ما حتی ماشین نداشتیم و در مضیقه امکانات بودیم.

الآن به چیزی که غبطه می‌خورم صفا و صمیمیت آن سال‌ها بود، چیزی که در این دوره و زمانه کمتر شاهدش هستیم. صمیمیت در حدی بود که بعدها بین بچه‌ها ارتباطات خانوادگی شکل گرفت.

صادق مراسلی و امیر امیری‌فر

گزیدۀ سخنرانی آقای محمدصادق مراسلی، پژوهشگر کتاب بچه‌های قرن پانزدهم در مراسم رونمایی از این اثر:

سال ۹۷ پروژۀ تاریخ شفاهی بسیج دانشجویی دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران شروع گردید. در آن سال به‌صورت گذرا خانم فرقانی به بحث‌های جهادی اشاره کردند که در آن‌جا آقای فتح‌اله‌زاده (مدیرعامل موسسه) به بنده عرض کردند که این مسئله خودش می‌تواند یک پروژۀ جداگانه باشد.

اولین مصاحبه اسفند ۹۷ بود و تا شهریور ۹۸ ادامه داشت. ما با قریب به ۳۷ نفر از دوستان جهادی دانشگاه تهران که حدفاصل سال‌های ۸۲ تا ۹۷ در این طرح‌های خدمت‌رسانی حضور داشتند مصاحبه گرفتیم.

با جلوتر رفتن کار به این نتیجه رسیدیم که با حجم انبوه اطلاعاتی که در دست داریم بایستی این پروژه را به چند دفتر تبدیل کنیم. دفتر اول این پروژه به ماجرای شکل‌گیری طرح خدمت رسانی دانشگاه تهران می‌پردازد که در نهایت در سال ۸۳ تا ۸۴ منتج به شکل‌گیری کانون خدمت‌رسانی به محرومین دانشگاه تهران می‌شود. پس از این رونمایی وارد کارهای دفتر دوم این پروژه می‌شویم.

لازم است که تصریح کنم، در سال ۹۷ همراه با خانم ایزدبین که همکار این پروژه بودند، با خانم کباری در ساختمان شهید علیمحمدی (ساختمان مرکز خواهران بسیج دانشجویی دانشگاه تهران) جلسه‌ای ترتیب دادیم. در آن جلسه حال خانم کباری مساعد نبود و علی‌رغم آن وضعیتی که داشتند کاملاً همراهی کردند. یک ماه پس از آن جلسه اطلاع یافتیم که ایشان مبتلا به یک بیماری شدند و پس از چند روز بستری در بیمارستان از دنیا رفتند.

از جهتی ناراحت شدیم که ایشان را از دست دادیم و از طرفی هم خوشحال شدیم که توانستیم در حد توانمان از ایشان اثری را به یادگار بگذاریم و در کتاب هم روایت‌های ایشان آمده است.

دربارۀ این کتاب شاید فکر بشود محتوا فقط مختص به دانشگاه تهران است اما در واقع هر گروه خدمت‌رسانی که دارد کاری را انجام می‌دهد، یک‌بار بابستی مسیری که طی کرده را مرور کند. خیلی از اشتباهات ما ناشی از این است که مسیر طی شده را هیچ‌وقت ثبت و ضبط نمی‌کنیم.

نوع آثاری که دربارۀ کارهای جهادی و خدمت‌رسانی در بازار موجود است غالباً خاطره‌نگاری است. ما سعی‌مان بر این بود که در این کتاب از اغراق‌ها جلوگیری نموده و واقعیات را بگوییم.

 

گزیدۀ سخنرانی آقای امیر امیری‌فر، نویسندۀ کتاب بچه‌های قرن پانزدهم در مراسم رونمایی از این اثر:

یکی از دوستان جمله‌ای به من می‌گفت که نوشتن، نیاز به تجربۀ عمیقِ زیسته دارد. چیزی که باعث شد نوشتن این کتاب برای من آسان‌تر باشد همین تجربۀ عمیق زیسته بوده. تجربۀ حضور در اردوهای جهادی دانشگاه تهران خیلی به من کمک کرد. توانستم خودم را در جای مصاحبه‌شوندگان قرار دهم و از زاویۀ دید آن‌ها بنویسم.

من می‌بایست که خودم را جای خانم‌ها محبی‌تبار و فرقانی قرار می‌دادم و باید می‌دیدم که آن بزرگواران در آن مقطع زمانی به چه چیزی فکر می‌کردند و چگونه شد که این ایده شکل گرفت و آن ایده را جلو بردند.

حدود ۲۰ سالی است که از فرمان حضرت آقا مبنی بر تشکیل بسیج سازندگی می‌گذرد. این ۲۰ سالی که گذشته و تجربه‌ای که در این ۲۰ سال انباشت شده باعث می‌شود که باری بر روی دوش ما بیاید و آن این است که از آن تجربۀ عمیق زیسته برای راه باز کردن، ایده پردازی کردن و در واقع به یادگار گذاشتن تجربیات ما در انقلاب اسلامی برای آیندگان استفاده بشود و برای ادامۀ فرایند و روند انقلاب اسلامی بماند.

عنوان کتاب وام گرفته از عنوان پوستر اردوی اول بچه‌های جهادی دانشگاه تهران بوده. درون آن پوستر نوشته شده بود: «اینان بچه‌های قرن پانزدهم هجری‌اند» که منظورشان هجری قمری بوده است.